جلبک اسپیرولینا چیست؟ اسپیرولینا چگونه کشف شد؟ قدمت استفاده از اسپیرولینا به چه زمانی برمیگردد؟ در ادامه به این موضوعات می پردازیم .
تاریخچه جلبک اسپیرولینا
اسپیرولینا و آزتک ها
در قرن شانزدهم میلادی که مهاجمان اسپانیایی مکزیکو را فتح کردند ، دریافتند آزتک هایی که در کنار رودخانه مکزیکو زندگی می کردند ماده‌ای سبز آبی را از دریاچه برداشت و با آن غذایی به نام ( Tecuitlatl ) به معنی عصاره سنگ تهیه می کردند که به صورت کیکی به رنگ سبز آبی بود .
در بعضی منابع آمده است که با جلبک اسپیرولینا نان درست می کردند ؛ جالب است بدانید مصرف جلبک با غلاتی مثل ارزن باعث جذب بهتر جلبک می شود .
اگرچه اطلاعات دقیقی از ترکیبات این غذا موجود نیست اما به طور یقین شامل جلبک سبز آبی بوده و جلبک غالب آن آب ها اسپیرولینا بوده است .
اکتشاف جلبک اسپیرولینا در آفریقا
بعدها در اواسط دهه ۱۹۶۰ گزارشی توسط ژان لئونارد گیاه شناس که با تیم فرانسوی-بلژیکی به آفریقا اعزام شده بود ارائه شد ، که در آن کیک سبز آبی را توصیف کرد که در بازار چاد تحت عنوان و نام دیهه فروخته می شد .
این کیک شامل جلبک اسپیرولینا بود که از دریاچه چاد جمع آوری شده بود ، البته پیش تر در سال ۱۹۴۰ گزارش دیگری از دیهه منتشر شده بود که به آن توجهی نشده بود .
تقریباً در همان زمانی که لئونارد جلبک اسپیرولینا را در آفریقا پیدا کرد درخواستی از شرکت تکسکوکو در مکزیک برای موسسه ای فرانسوی ارسال شد که علت افزایش ناگهانی جلبک استخر های این شرکت را در زمان تبخیر بررسی کنند .
به این صورت بود که برای اولین بار به صورت علمی تحقیقات بر روی جلبک اسپیرولینا توسط دکتر زاروک انجام شد .
با این حال این تحقیق مورد توجه جامعه علمی قرار نگرفت شاید به این دلیل که مقاله به زبان فرانسوی منتشر شد و هرگز به انگلیسی ترجمه نگردید .
در اوایل ۱۹۷۰ کشت اسپیرولینا به صورت نیمه صنعتی شروع شد و طی ۲۵ سال از ۱۰۰الی ۴۰۰ تن در سال به ۱۰۰۰ تن در سال رسید. و پیش بینی شد تا آخر قرن بیستم این عدد دو برابر شود .
به این صورت بود که جهان متوجه جلبک اسپیرولینا که یک ماده بسیار با ارزش است شد .
خواص جلبک اسپیرولینا
خواص جلبک اسپیرولینا بسیار زیاد می باشد که از جمله آنها می توان به جوانسازی پوست ، لاغری شکم و پهلو و درمان دیابت نوع دو اشاره کرد.
پروتئین جلبک اسپیرولینا
میزان پروتئین اسپیرولینا بین ۵۰-۷۰ درصد بسته به نحوه پرورش و نوع فراوری و بسته بندی متغیر می باشد . این درصورتیست که در بهترین حالت پروتئین گیاهی نصف این مقدار می باشد (سویا ۳۵ درصد) . از نظر کیفیت پروتئین ، اسپیرولینا شامل تمام اسید آمینه های ضروری می باشد که ۴۷ درصد وزن پروتئین این جلبک را تشکیل می دهند . این مقدار از آمینو اسیدهای ضروری ارزش بیولوژیکی اسپیرولینا را نشان می دهد ، همچنان به علت نداشتن دیواره سلولی سخت قابلیت جذب این ماده غذایی حدود ۸۳-۹۰ درصد می باشد .
چربی
میزان لیپید های اسپیرولینا حدود ۵٫۶-۷ درصد از وزن خشک جلبک می باشد . وجود امگا ۳ ، امگا ۶ ، گاما لینولئیک اسید و دیگر اسید های چرب باعث ارزش بالای چربی می گردد . این اسیدهای چرب باعث بهبود سیستم ایمنی و همچنین سیستم عصبی می شود .
کربوهیدرات
به طوری کلی کربوهیدرات ها ۱۵-۲۵ درصد وزن خشک این جلبک را تشکیل می دهند . اسپیرولینا منبع طبیعی فسفر و اینوزیتول میباشد که ۸ برابر گوشت گوساله و چند صد برابر گیاهان است .
اسیدهای نوکلئیک
حد مجاز مصرف اسیدهای نوکلئیک برای انسان بالغ ۴ گرم در روز می باشد مصرف بیشتر از این میزان باعث بالا رفتن میزان اوریک اسید ، ایجاد سنگ کلیه و مشکلات گوارشی می شود . میزان نوکلئیک اسید های این جلبک ۴٫۲-۶ درصد وزن خشک جلبک می باشد . که برای رسیدن به حد خطر تقریبا شما باید ۸۰ گرم از پودر خشک مصرف کنید که این حد ۸ برابر میزان توصیه شده روزانه می باشد و اگر شما روزانه در حد توصیه شده (۳-۷ گرم ) جلبک مصرف کنید حتی در طولانی مدت هیچ مشکلی برای شما پیش نمی آید.
ویتامین های اسپیرولینا
یکی دیگر از خواص جلبک اسپیرولینا وجود ویتامین های سرشار در این ماده غذایی می باشد. بتاکاروتن : حدود ۸۰ درصد کاروتنوئیدهای اسپیرولینا رو بتاکاروتن تشکیل می دهد . تحقیقات ثابت کرده مصرف این جلبک بر قدرت بینایی اثر شگرف دارد (۱و۶۵). همچنین بتاکاروتن ضد سرطان و از بوجود آمدن تومور ها جلوگیری می کند . این جلبک شاملmg/kg 50-190 ویتامین E می باشد که این ویتامین علاوه بر خاصیت های غذایی آنتی اکسیدانی برای اسید های چرب پودر جلبک می باشد .
ویتامین های محلول در آب
اسپیرولینا در گروه ویتامین های B از مخمر هم غنی تر است (بجز B12 ) . میزان ویتامین ها را در زیر مشاهده می کنید . لازم به ذکر است ویتامین B12 این جلبک توسط بدن جذب نمی شود و در وبسایت سازمان کشاورزی آمریکا میزان آن صفر اعلام شده .
مینرال های جلبک اسپیرولینا
این جلبک شامل آهن ، کلسیم ،فسفر و پتاسیم می باشد . کمبود آهن یک مشکل شایع مخصوصا در بین بانوان می باشد در منابع طبیعی مثل غلات میزان آهن حدود mg/kg150-250 می باشد این در حالیست که در اسپیرولینا این میزان حدود ۵۸۰-۱۸۰۰ می باشد . تحقیقات ثابت کرده اند این جلبک به خوبی کمبود آهن را برطرف می کند .
ساختار جلبک اسپیرولینا
جلبک اسپیرولینا در واقع یک سیانوباکتری می باشد . از نظر شکل ظاهری به صورت فنری که سر و ته آن مخروطی است می باشد .
البته باید دقت داشت که حالت فنری این جلبک تحت شرایط محیطی (به خصوص دما) و عوامل فیزیکی و شیمیایی تغییر می کند .
حتی در مواردی که به جلبک شوک وارد شود جلبک به صورت خطی در می آید که معمولا در این حالت مجددا به شکل مارپیچ بر نمی گردد .
جلبک اسپیرولینا فاقد هتروسیست می باشد .
اسپیرولینا با تقسیم دوتایی تکثیر پیدا می کند که این تقسیمات در تمام طول ریسه انجام می شود و سپس از نقاطی که سلول های مرده وجود دارد می شکند و به دو ریسه جداگانه تبدیل می شود.
این جلبک معمولا در آب های گرم با pH بالا که حاوی مقدار زیادی کربنات و بیکربنات می باشد زندگی می کند .
در زیر عکس های میکروسکوپ الکترونی از جلبک اسپیرولینا را مشاهده می کنید.
سوالات خود را از پیج اینستاگرام ما مطرح کنید .
